Tần Số Quét Màn Hình Là Gì? Ảnh Hưởng Đến Trải Nghiệm Và Cách Chọn Phù Hợp

Trong thế giới công nghệ hiển thị ngày nay, chất lượng hình ảnh không chỉ nằm ở độ phân giải hay màu sắc, mà còn ở độ mượt mà và khả năng phản hồi. Một trong những yếu tố then chốt quyết định điều này chính là tần số quét màn hình. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao một số màn hình lại cho cảm giác mượt mà hơn hẳn khi chơi game hay xem video chưa? Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá tất tần tật về tần số quét màn hình, từ định nghĩa cơ bản, lợi ích vượt trội, các mức tần số quét phổ biến, đến mối liên hệ với FPS và cách lựa chọn màn hình phù hợp với nhu cầu của bạn. 

1. Tần số quét màn hình là gì?

Mô tả cách hoạt động của tần số quét màn hình

Tần số quét màn hình, hay còn gọi là Refresh Rate, là số lần màn hình làm mới hình ảnh hiển thị trong một giây, được đo bằng đơn vị Hertz (Hz). Hiểu một cách đơn giản, mỗi Hz tương ứng với một lần màn hình vẽ lại toàn bộ khung hình. Ví dụ, màn hình 60Hz sẽ làm mới hình ảnh 60 lần mỗi giây, trong khi màn hình 144Hz sẽ làm mới 144 lần mỗi giây. Tần số quét càng cao, hình ảnh hiển thị càng mượt mà và giảm thiểu hiện tượng nhòe chuyển động (motion blur).

Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng bạn đang xem một đoạn video quay chậm. Nếu tần số quét thấp (ví dụ: 30Hz), bạn sẽ thấy các khung hình rời rạc, tạo cảm giác giật lag. Ngược lại, nếu tần số quét cao (ví dụ: 120Hz), các khung hình sẽ hòa quyện vào nhau, tạo nên chuyển động mượt mà và tự nhiên hơn. Tương tự, khi bạn cuộn trang web hoặc di chuyển con trỏ chuột trên màn hình, tần số quét cao sẽ giúp giảm thiểu hiện tượng "bóng ma" (ghosting) và giúp mắt bạn dễ dàng theo dõi các chuyển động.

Ví dụ: Hãy thử so sánh trực quan sự khác biệt giữa màn hình 60Hz và 144Hz bằng cách di chuyển con trỏ chuột theo đường tròn trên cả hai màn hình. Bạn sẽ nhận thấy con trỏ chuột trên màn hình 144Hz mượt mà và rõ nét hơn hẳn, trong khi con trỏ chuột trên màn hình 60Hz có thể bị nhòe hoặc tạo thành nhiều "bóng ma" phía sau.

2. Tại sao tần số quét lại quan trọng?

Lý do tần số quét màn hình quan trọng

Tần số quét đóng vai trò then chốt trong việc mang đến trải nghiệm thị giác mượt mà, thoải mái và hiệu quả hơn. Dưới đây là những lý do chính:

• Độ mượt mà của hình ảnh: Đây là lợi ích dễ nhận thấy nhất. Tần số quét cao giúp giảm thiểu hiện tượng giật lag, xé hình (screen tearing) và nhòe chuyển động, tạo cảm giác chuyển động liền mạch và tự nhiên hơn. Điều này đặc biệt quan trọng khi xem các nội dung chuyển động nhanh như phim hành động, thể thao hoặc chơi game.
• Trải nghiệm chơi game: Đối với game thủ, tần số quét cao có thể tạo ra sự khác biệt lớn giữa thắng và thua.
  • Phản hồi nhanh hơn: Tần số quét cao giúp giảm độ trễ đầu vào (input lag), cho phép game thủ phản ứng nhanh hơn với các tình huống trong game.
  • Giảm mỏi mắt: Hình ảnh mượt mà hơn giúp mắt ít phải điều tiết, giảm căng thẳng và mệt mỏi khi nhìn màn hình trong thời gian dài.
• Hiệu quả làm việc: Tần số quét cao không chỉ quan trọng đối với game thủ mà còn mang lại lợi ích cho những người làm việc với đồ họa, video hoặc thường xuyên phải cuộn trang web. Tần số quét cao giúp giảm thiểu hiện tượng mỏi mắt và cải thiện trải nghiệm tổng thể khi sử dụng máy tính.

Ví dụ: Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng tần số quét cao có thể cải thiện hiệu suất chơi game, đặc biệt là trong các game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS). Các game thủ sử dụng màn hình có tần số quét cao hơn có thời gian phản ứng nhanh hơn và độ chính xác cao hơn so với những người sử dụng màn hình có tần số quét thấp hơn.

Xem thêm: #1 Cách Thay Đổi Tần Số Quét Màn Hình Đơn Giản Ai Cũng Làm Được

3. Các mức tần số quét phổ biến và ứng dụng

Các mức tần số quét màn hình phổ biến

Không phải màn hình tương tác nào cũng có tần số quét giống nhau. Dưới đây là các mức tần số quét phổ biến hiện nay và ứng dụng phù hợp của chúng:

• 60Hz/75Hz: Đây là mức tần số quét tiêu chuẩn trên hầu hết các màn hình văn phòng, laptop và TV thông thường.
  • Phù hợp: Công việc văn phòng, lướt web, xem phim, chơi game không yêu cầu tốc độ cao.
  • Ưu điểm: Giá thành phải chăng, đủ dùng cho nhu cầu cơ bản.
• 120Hz/144Hz: Đây là mức tần số quét phổ biến trên các màn hình gaming tầm trung và cao cấp.
  • Phù hợp: Đa số game thủ, người dùng muốn trải nghiệm mượt mà hơn.
  • Ưu điểm: Cân bằng tốt giữa hiệu năng và giá cả, nâng cấp đáng kể so với 60Hz.
• 240Hz/360Hz trở lên: Đây là mức tần số quét cao cấp nhất, thường thấy trên các màn hình eSports chuyên dụng.
  • Phù hợp: Game thủ chuyên nghiệp, eSports, những người tìm kiếm lợi thế cạnh tranh tối đa.
  • Ưu điểm: Độ mượt mà cực cao, phản hồi gần như tức thì.
  • Nhược điểm: Yêu cầu cấu hình máy tính mạnh, giá thành cao.

Ví dụ: Nếu bạn chỉ sử dụng máy tính cho công việc văn phòng và xem phim, màn hình 60Hz/75Hz là đủ đáp ứng nhu cầu của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn là một game thủ và muốn có trải nghiệm chơi game mượt mà và cạnh tranh hơn, màn hình 120Hz/144Hz hoặc thậm chí 240Hz/360Hz sẽ là lựa chọn tốt hơn.

Xem thêm: So Sánh Sự Khác Biệt Giữa Tần Số Quét 60Hz vs 75Hz

4. Mối liên hệ giữa tần số quét và FPS (Frame Per Second)

Mối liên hệ giữa tần số quét và FPS

Để có được trải nghiệm hình ảnh mượt mà và tối ưu nhất, bạn cần hiểu rõ mối liên hệ giữa tần số quét màn hình (Refresh Rate) và FPS (Frame Per Second).

• FPS là gì? FPS là số khung hình mà card đồ họa (GPU) của bạn tạo ra trong một giây. FPS càng cao, hình ảnh hiển thị càng chi tiết và mượt mà.
• Tầm quan trọng của việc đồng bộ: Để có trải nghiệm mượt mà nhất, FPS của game hoặc ứng dụng nên bằng hoặc cao hơn tần số quét của màn hình. Nếu FPS thấp hơn tần số quét, bạn có thể gặp phải hiện tượng giật lag (stuttering).
• Hiện tượng xé hình (Screen Tearing): Xảy ra khi FPS cao hơn tần số quét và màn hình hiển thị hai khung hình khác nhau cùng một lúc, tạo ra một đường xé ngang trên màn hình.
• Hiện tượng giật lag (Stuttering): Xảy ra khi FPS thấp hơn tần số quét và màn hình phải lặp lại một khung hình để "lấp đầy" khoảng thời gian giữa các khung hình, tạo cảm giác hình ảnh bị khựng lại.

Ví dụ: Nếu bạn đang chơi một game với FPS trung bình là 45 trên màn hình 60Hz, bạn có thể gặp phải hiện tượng giật lag nhẹ. Nếu bạn nâng cấp lên màn hình 144Hz nhưng card đồ họa của bạn vẫn chỉ xuất ra được 45 FPS, bạn sẽ không thấy sự khác biệt đáng kể về độ mượt mà và thậm chí có thể gặp phải hiện tượng xé hình.

5. Công nghệ đồng bộ hóa tần số quét (Adaptive Sync)

Công nghệ đồng bộ hoá tần số quét màn hình

Để giải quyết vấn đề xé hình và giật lag do sự không đồng bộ giữa FPS và tần số quét, các nhà sản xuất đã phát triển các công nghệ đồng bộ hóa tần số quét, hay còn gọi là Adaptive Sync. Hai công nghệ phổ biến nhất hiện nay là NVIDIA G-Sync và AMD FreeSync.

• NVIDIA G-Sync: Đây là công nghệ độc quyền của NVIDIA, yêu cầu một module phần cứng riêng được tích hợp trong màn hình. G-Sync cho phép màn hình điều chỉnh tần số quét của nó một cách linh hoạt để phù hợp với FPS mà card đồ họa NVIDIA đang xuất ra, từ đó loại bỏ hiện tượng xé hình và giảm giật lag.
• AMD FreeSync: Đây là công nghệ mở, dựa trên chuẩn VESA Adaptive Sync. FreeSync phổ biến hơn và thường có giá thành phải chăng hơn G-Sync. Tương tự như G-Sync, FreeSync cũng cho phép màn hình điều chỉnh tần số quét để đồng bộ với FPS của card đồ họa AMD.

Lợi ích chung: Cả G-Sync và FreeSync đều mang lại lợi ích là loại bỏ hiện tượng xé hình và giảm giật lag bằng cách điều chỉnh tần số quét của màn hình theo FPS của card đồ họa. Điều này giúp mang lại trải nghiệm chơi game mượt mà và ổn định hơn, đặc biệt là trong các game hành động có nhịp độ nhanh.

Ví dụ: Hãy tưởng tượng bạn đang chơi một game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) với nhiều cảnh hành động phức tạp. Nếu không có G-Sync hoặc FreeSync, bạn có thể thấy hiện tượng xé hình khi di chuyển nhanh hoặc xoay camera. Tuy nhiên, khi bật G-Sync hoặc FreeSync, màn hình sẽ tự động điều chỉnh tần số quét để đồng bộ với FPS của game, giúp loại bỏ hiện tượng xé hình và mang lại hình ảnh mượt mà hơn.

6. Cách kiểm tra và thay đổi tần số quét màn hình

Cách kiểm tra và thay đổi tần số quét màn hình

Việc kiểm tra và thay đổi tần số quét của màn hình là rất đơn giản. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết trên Windows và macOS:

• Trên Windows:
  • Kiểm tra tần số quét hiện tại:
    • Nhấp chuột phải vào màn hình Desktop, chọn "Display settings".
    • Kéo xuống dưới, chọn "Advanced display settings".
    • Chọn màn hình bạn muốn kiểm tra (nếu có nhiều màn hình).
    • Tìm mục "Refresh rate" để xem tần số quét hiện tại.
  • Thay đổi tần số quét:
    • Trong cửa sổ "Advanced display settings", chọn "Display adapter properties for Display X" (X là số thứ tự của màn hình).
    • Chuyển sang tab "Monitor".
    • Trong mục "Screen refresh rate", chọn tần số quét mong muốn từ danh sách thả xuống.
    • Nhấp "Apply" và "OK" để lưu thay đổi.
• Trên macOS:
  • Kiểm tra tần số quét hiện tại:
    • Nhấp vào biểu tượng Apple ở góc trên bên trái màn hình, chọn "System Preferences".
    • Chọn "Displays".
    • Chọn màn hình bạn muốn kiểm tra (nếu có nhiều màn hình).
    • Nhấn giữ phím Option (Alt) và nhấp vào "Scaled".
    • Bạn sẽ thấy danh sách các độ phân giải và tần số quét khả dụng.
  • Thay đổi tần số quét:
    • Trong cửa sổ "Displays", chọn tab "Display".
    • Chọn "Scaled".
    • Chọn tần số quét mong muốn từ danh sách thả xuống.
• Kiểm tra qua phần mềm/trang web:
  • Phần mềm: Một số phần mềm quản lý màn hình của bên thứ ba có thể hiển thị tần số quét và cho phép bạn thay đổi nó.
  • Trang web: Một số trang web có thể phát hiện tần số quét của màn hình bạn đang sử dụng. Bạn có thể tìm kiếm trên Google với từ khóa "check refresh rate" để tìm các trang web này.

Lưu ý: Đảm bảo rằng màn hình và card đồ họa của bạn hỗ trợ tần số quét mà bạn muốn chọn. Nếu bạn chọn tần số quét không được hỗ trợ, màn hình có thể không hiển thị hình ảnh hoặc hiển thị không chính xác.

7. Chọn tần số quét màn hình phù hợp với nhu cầu

Chọn tần số quét màn hình phù hợp với nhu cầu

Việc chọn tần số quét phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mục đích sử dụng, cấu hình máy tính và ngân sách của bạn. Dưới đây là một số gợi ý:

• Mục đích sử dụng:
  • Văn phòng/Giải trí cơ bản: Nếu bạn chỉ sử dụng máy tính cho công việc văn phòng, lướt web và xem phim, màn hình 60-75Hz là đủ đáp ứng nhu cầu của bạn.
  • Chơi game phổ thông: Nếu bạn là một game thủ nghiệp dư và chơi các game không yêu cầu tốc độ cao, màn hình 120-144Hz là lựa chọn lý tưởng.
  • Chơi game cạnh tranh/eSports: Nếu bạn là một game thủ chuyên nghiệp hoặc muốn có lợi thế cạnh tranh trong các game eSports, màn hình 240Hz trở lên sẽ là lựa chọn tốt nhất.
• Cấu hình máy tính (Card đồ họa):

Đảm bảo rằng card đồ họa của bạn đủ mạnh để xuất ra số khung hình (FPS) tương ứng với tần số quét mong muốn. Nếu card đồ họa của bạn không đủ mạnh, bạn sẽ không thể tận dụng được lợi ích của màn hình có tần số quét cao.

• Ngân sách:

Tần số quét càng cao, giá thành màn hình càng đắt. Hãy cân nhắc ngân sách của bạn và chọn màn hình có tần số quét phù hợp với túi tiền của bạn.

• Kích thước và độ phân giải màn hình:

Kích thước và độ phân giải màn hình cũng ảnh hưởng đến hiệu năng tổng thể. Màn hình có độ phân giải cao hơn yêu cầu card đồ họa mạnh hơn để xuất ra số khung hình tương ứng.

Ví dụ: Nếu bạn có một card đồ họa tầm trung và muốn chơi các game ở độ phân giải 1080p, màn hình 144Hz là một lựa chọn tốt. Tuy nhiên, nếu bạn muốn chơi các game ở độ phân giải 1440p hoặc 4K, bạn sẽ cần một card đồ họa mạnh hơn và có thể phải giảm tần số quét xuống 120Hz hoặc thậm chí 60Hz để đạt được hiệu năng ổn định.

Xem thêm: Đơn vị cung cấp màn hình tương tác giảng đường uy tín nhất

Tần số quét màn hình là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến trải nghiệm thị giác của bạn. Tần số quét cao mang lại hình ảnh mượt mà hơn, giảm thiểu hiện tượng nhòe chuyển động và cải thiện trải nghiệm chơi game. Tuy nhiên, tần số quét không phải là yếu tố duy nhất cần cân nhắc khi chọn màn hình. Bạn cũng cần xem xét độ phân giải, kích thước, loại tấm nền, thời gian phản hồi, độ trễ đầu vào và các công nghệ hỗ trợ khác. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, đừng ngần ngại liên hệ với màn hình SONA để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI CÔNG NGHỆ VIETHITEK VIỆT NAM

• Địa chỉ: Nhà liền kề số 1, 125D Minh Khai, Ngõ Hòa Bình 6, phố Minh Khai, phường Minh Khai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Điện thoại: 038 248 8338
• Website: https://sona.net.vn/ 
• Fanpage: https://www.facebook.com/SONA.manhinhtuongtacdaotao.manhinhquangcaodientu